Sandra Hermann

Tussen 1 september en 18 november 2018 hebben het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), de Douane, het Openbaar Ministerie (OM) en de politie gezamenlijk opgetreden tegen de illegale handel in beschermde planten- en diersoorten. In deze periode zijn verschillende planten, dieren en producten daarvan (zoals cosmetica, medicijnen en voedsel) onderschept waaronder 75.000 cactussen, hout, levende slangen, dood koraal en ivoor. De gecoördineerde activiteiten vonden plaats in de haven van Rotterdam, op de luchthaven Schiphol, in Caribisch Nederland, bij particulieren thuis, bij bedrijven en op beurzen.

Onder de noemer ‘Operatie Toekan’ zijn er gerichte voorlichtings- en handhavingsactiviteiten uitgevoerd in het kader van het CITES-verdrag (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora). Dit heeft in totaal 217 zaken opgeleverd waarbij producten in beslag zijn genomen. Zo werd in de haven van Rotterdam een grote hoeveelheid (zo’n 75.000) gekweekte cactussen aangetroffen. In de post werden zes levende driestreepboa’s en twee dode toekans gevonden. Bij particulieren thuis werden twee aapjes (een penseelaap en een kapucijneraap) in beslag genomen. Op Bonaire werd bij toeristen koraal aangetroffen die ze mee naar huis wilden nemen. Ook is een flinke hoeveelheid wandpanelen van beschermd hout in beslag genomen, met een verkoopwaarde van 200.000 euro.

Om de operatie kracht bij te zetten is mede op initiatief van LNV een Meld Misdaad Anoniem (MMA) campagne tegen illegale handel in wildlife (beschermde dieren) gestart. Het OM, de NVWA, de politie en het Wereld Natuur Fonds werken hierin samen. Het is de eerste keer dat MMA voor wildlife crime wordt ingezet. Tot nu toe zijn de ervaringen positief. Er zijn al diverse meldingen gemaakt over illegaal bezit of handel in bedreigde dieren die nog worden onderzocht.

Tijdens Operatie Toekan hebben de NVWA en de politie op een beurs 7 kg ivoor ingenomen. Om de illegale ivoorhandel in Nederland verder in te perken komen er in 2019 nieuwe maatregelen, zoals een nationaal verkoopverbod op ruw ivoor, bijvoorbeeld slagtanden. Daarnaast worden inleverpunten ingesteld voor ivoor en andere wildlife producten, zoals producten van reptielenleer. Burgers die vrijwillig afstand doen van voorwerpen waarvan de legaliteit onduidelijk is, kunnen zo voorkomen dat illegaal ivoor onbedoeld toch op de markt komt. Met deze nieuwe maatregelen loopt Nederland vooruit op EU-brede maatregelen. Tot slot organiseren Nederlandse CITES-instanties komend jaar een speciale voorlichtingsdag voor taxateurs en veilinghuizen over de regelgeving over ivoor en antiek.

Ruim 180 landen hebben afspraken gemaakt over het internationaal verhandelen van beschermde planten en dieren. Deze afspraken zijn vastgelegd in het CITES-verdrag met als doel de handel in bedreigde soorten te reguleren en indien nodig te verbieden. Zo wordt voorkomen dat een soort sterk in aantal daalt of uitsterft. Operatie Toekan is een gerichte CITES-actie en vindt plaats bovenop de reguliere activiteiten die het hele jaar door plaatsvinden. Ook de komende jaren zullen er gerichte acties plaatsvinden.

De Plantkaravaan van Trees for All is afgelopen vrijdag gestart in Flevoland. De stichting die zich al bijna 20 jaar inzet voor een groene en gezonde wereld vraagt zo aandacht voor het klimaatprobleem. Samen met vertegenwoordigers van ruim twintig bedrijven, Provincie en Staatsbosbeheer is het startsein gegeven voor de aanplant van een nieuw bos in Nederland. De dag is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit de klimaatenveloppe van het ministerie van LNV.

Diverse partnerorganisaties van Trees for All waren aanwezig om hun eigen stuk bos aan te planten, waaronder Arriva, ASN, a.s.r, ENGIE, European Association for International Education en Van Happen Containers. In aanwezigheid van Leen Verbeek, commissaris van de Koning in Flevoland, werd de eerste boom geplant: “Ons beleid is om samen met het bedrijfsleven en maatschappelijke partners de polder te ontwikkelen en kwaliteit van wonen en leven te vergroten. Dit bos is daarvan een belangrijk onderdeel”, aldus Verbeek. Het is niet zomaar een bos dat wordt geplant in het Hollandse Hout. Susanne Bonekamp, gebiedsmanager Staatsbosbeheer: “Het is een kraamkamer voor Nederlands bos. Een genenbank die zorgt dat inheems plantmateriaal dat bestand is tegen ziektes en klimaatverandering in Nederland behouden blijft.”

In een uur tijd werd een grote kale vlakte langs de A6 omgetoverd tot een eerste stuk bos met mix van inheemse boomsoorten. Voorbijrazende auto’s en trucks toeterden enthousiast bij het zien van zoveel plantactiviteit. Reinier van de Berg, ambassadeur van Trees for All, benadrukte tijdens de dag het belang van bomen voor het klimaat. “Bossen spelen een sleutelrol bij het beteugelen van de klimaatverandering. Alleen als we massaal CO2 uit de lucht gaan halen, kunnen we de klimaatklok nog terugdraaien. Bossen zijn hierbij onmisbaar.”

 De Plantkaravaan is gestart op 30 november met een feestelijke plantdag in Flevoland. In de komende maanden worden ruim 70.000 bomen geplant. In het Hollandse Hout verrijst nieuw bos en in het Waalse Bos en het Bieslandse Bos wordt ziek bos hersteld met gemengd bos. Staatsbosbeheer zorgt voor het langdurige beheer van het nieuwe bosgebied.